Hỏi: Tôi đang có dự định cho một người vay tiền. Tuy nhiên, tôi được cảnh báo rằng phải cẩn thận về mức lãi suất để tránh phạm tội cho vay nặng lãi theo quy định của Bộ luật Hình sự. Vậy, tôi muốn hỏi, việc cho vay đến mức như thế nào sẽ bị khép vào tội cho vay nặng lãi? Văn Dư (TP Yên Bái)
Trả lời:
Theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015 về giao dịch dân sự trong quan hệ vay tài sản (Điều 468): “Lãi suất vay do các bên thỏa thuận. Trường hợp các bên có thỏa thuận về lãi suất thì lãi suất theo thỏa thuận không được vượt quá 20%/năm của khoản tiền vay, trừ trường hợp luật khác có liên quan quy định khác”. Cũng theo điều luật này thì căn cứ tình hình thực tế và theo đề xuất của Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định điều chỉnh mức lãi suất nói trên và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất. Trường hợp lãi suất theo thỏa thuận vượt quá lãi suất giới hạn được quy định tại điều khoản này thì mức lãi suất vượt quá không có hiệu lực.
Như vậy là nếu bạn cho người khác vay tiền thì lãi suất sẽ do các bên thỏa thuận nhưng mức lãi suất cao nhất không quá 20%/ năm. Nếu hai bên thỏa thuận lãi suất vượt quá 20 %/năm, khi xảy ra tranh chấp thì số vượt quá 20%/năm sẽ không có hiệu lực. Điều này đồng nghĩa với việc số vượt quá 20%/năm sẽ không được tính và người vay sẽ không có nghĩa vụ phải trả bạn.
Còn tội cho vay nặng lãi theo quy định của Bộ luật Hình sự 2015 (Điều 201) thì “Người nào trong giao dịch dân sự mà cho vay với lãi suất gấp 5 lần mức lãi suất cao nhất quy định trong Bộ luật Dân sự, thu lợi bất chính từ 30.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm. Phạm tội thu lợi bất chính từ 100.000.000 đồng trở lên, thì bị phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 năm đến 5 năm”.
